Wijnglazen

Waar kijkt u naar als u een glas koopt? Naar de vorm? Naar de prijs? De verpakking? Voor sommige mensen is het uitzoeken van drinkglazen een kwestie van gevoel. De vorm van het glas moet aanspreken. Of het functioneel is, komt dan niet aan de orde.

Lange geschiedenis
Glas heeft een hele lange geschiedenis. Uit opgravingen is gebleken dat het al zo'n 1500 jaar voor Christus door de Egyptenaren werd vervaardigd. De glasblaaskunst bestond toen nog niet. Die werd veel later, zo rond onze jaartelling, uitgevonden. De ondergang van het Romeinse Rijk en de Volksverhuizing zijn er de oorzaak van geweest dat veel van de glastraditie weer verloren ging. Dat wil zeggen, in ons deel van de wereld. Want de glastraditie werd wel bewaard in het nabije Oosten, waar een luxe-industrie ontstond. Men specialiseerde zich vooral in het vervaardigen van het met email en goud beschilderd glas voor de Islamitische vorstenhoven.

Vanaf de elfde eeuw is er een opleving van de glasindustrie in Venetië. Het Venetiaanse glas beheerst tot het eind van de 17e eeuw de markt en in andere Europese landen wordt het Venetiaanse voorbeeld zo goed mogelijk gevolgd. In Nederland en Noord-Frankrijk zijn, rond het jaar 1600, bijna alle glasmanufacturen in handen van de broers Henri en Léonard Bonhomme, beroemd om de hoge kwaliteit van hun producten. In Duitsland ontwikkelde men het beschilderen van drinkglazen met email. Uit Engeland komt een nieuwe versieringstechniek: graveren met een diamant. Maar uit Engeland en Bohemen komt nog iets anders. Een nieuwe glassoort: kristal, dat een hogere helderheidsgraad heeft en zich daarbij uitstekend leent voor de vele versieringen die in de 17e en 18e eeuw in de wereld van het glas het modebeeld bepalen. In de 20e eeuw worden er glazen ontwikkeld die qua vorm vooral op de functie van het glas zijn afgestemd. In Nederland is het De Glasfabriek in Leerdam die baanbrekend werk verricht en bekendheid krijgt, tot ver over de grenzen. A.D. Copier ontwerpt in 1930 het Gilde-drink-servies. Nu, 68 jaar later, is het Gilde-glas, in al zijn eenvoud en zuiverheid van lijn, nog steeds het meest verkochte glas.

Wijn moet uit het juiste glas gedronken worden, omdat zelfs een goede wijn, in het verkeerde glas geschonken, reukloos en smaakloos wordt. En om die geur en smaak gaat het uiteindelijk allemaal. Natuurlijk komen daar nog een aantal punten bij, zoals de temperatuur van de wijn, de helderheid van het glas en niet te vergeten de hoeveelheid wijn in het glas. Wat de temperatuur betreft, kan in het algemeen vastgesteld worden dat witte wijn iets gekoeld gedronken wordt (± 10°C) en rode wijn op kamertemperatuur (variërend van 16 tot 20°C). Dat houdt in dat witte wijn nooit ijskoud mag zijn en nog minder dat er ijsblokjes in mogen om ongekoelde wijn snel op temperatuur te brengen. Er zijn overigens rode wijnen die evenals rosé, licht gekoeld gedronken dienen te worden (bijvoorbeeld Beaujolais-wijnen). Het oog wil echter ook wat, dus moet het glas helder en vooral neutraal van kleur zijn. De kleur van de wijn moet goed bekeken en beoordeeld kunnen worden, want deze openbaart veel over het type wijn dat u drinkt, zoals bijvoorbeeld zijn samenstelling, herkomst en leeftijd. De hoeveelheid wijn in het glas is ook belangrijk. Om het bouquet (de geur) van de wijn los te maken, moet de wijn even in het glas rondgedraaid worden. Dat heet walsen. Krijgt u nu een glas voorgezet dat tot de rand toe gevuld is, dan kunt u de wijn met geen mogelijkheid laten walsen. Het resultaat is dat de wijn zijn geur vasthoudt en u een belangrijk onderdeel van het wijngenieten mist.

Functioneel glas
Een functioneel glas is aan de onderkant van de kelk voldoende breed om de wijn in de gelegenheid te stellen zijn bouquet te ontvouwen. De rand van het glas mag daarentegen niet zo wijd zijn dat de geur onmiddelijk weer vervliegt. Een iets taps toelopende bovenkant draagt ertoe bij dat u lang van de heerlijke geur kunt genieten en dat verhoogt de smaak van de wijn. Bovendien moet het glas goed hanteerbaar zijn en dat betekent dat de steel lang moet zijn. Een wijnglas wordt overigens uitsluitend aan de steel of aan de voet vastgehouden, nooit aan de kelk. Er moeten namelijk geen vingerafdrukken op het glas verschijnen en het is niet uitgesloten dat u uw hand ruikt (zeep, sigaretten, handcrème) in plaats van de wijn.

Glazen voor speciale drankjes
De vorm van het cognac-glas is zo verweven met de functionaliteit ervan, dat niemand daar meer bij stilstaat. Door de korte steel en de brede onderkant past het glas precies in de handpalm. Cognac vereist dat u het glas iets verwarmt met de hand, zodat het prachtige aroma los kan komen, terwijl u de drank in het glas rond laat draaien. In Engeland wordt zo'n glas ook wel "snifter" genoemd (een glas om aan te snuiven dus). De zeer taps toelopende bovenkant van het glas zorgt ervoor dat de heerlijke geur niet vervliegt.
Het port-glas is meestal een gewoon, klein wijnglas. Vooral rode port heeft dikwijls een bijzonder aangenaam bouquet en verdient een glas waarin dit tot zijn recht komt. Omdat een versterkte wijn zoveel zwaarder is dan een gewone wijn, drinkt u er veel minder van en hoeft het glas niet zo groot te zijn, terwijl het niet speciaal taps hoeft toe te lopen. Rode port wordt overigens meestal ná de maaltijd gedronken. Zoet vóór de maaltijd vermindert niet alleen de eetlust, maar laat zoet in de mond achter, waardoor de smaak van de gerechten en de wijn die op het aperitief volgen, beïnvloed wordt.
Een sherry-glas is in zijn geheel kleiner, maar naar verhouding hoger en smaller dan een wijnglas. Een droge sherry zoals een mooie Fino of Manzanilla, is delicaat en heeft een verfijnde geur. Eigenschappen die hoge eisen aan het glas stellen.
Bij mousserende wijnen zoals Champagne, Cava, Spumante of Sekt heeft in principe de keuze uit twee heel verschillende glazen: de flûte en de coupe. De gracieuze flûte is feestelijk om te zien en heeft de eigenschap de delicate geur van de wijn goed vast te houden, terwijl de wijn lang blijft mousseren. De coupe is meer aan te bevelen voor mooi gekleurde cocktails. Toch wordt hij nog veel voor mousserende wijnen gebruikt. Serieuze wijnliefhebbers vinden de coupe voor mousserende wijnen echter volstrekt ongeschikt.



Copyright © 1996-2000 Productschap Wijn / Wijninformatiecentrum